ကြယ္ေပ်ာက္မွာ စိုးရိမ္ရတဲ့ ကမၻာ့အလွဆံုး အကၡရာ ၅ ခု/မ်ဳိး

ဘီစီ ၂၀၀၀ ေလာက္ကတည္းက အေရွ႕ဘက္တိုင္းမွာ ကဗ်ည္းအကၡရာ စာေရးသားနည္းစနစ္ေတြ ေပၚေပါက္လို႔ ေနပါျပီ။ ထိုစဥ္မွစ၍ ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားစြား ေပၚထြန္းလိုက္ ေပ်ာက္ကြယ္လိုက္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ေပၚလိုက္ေပ်ာက္လိုက္ျဖစ္ခဲ့ရေသာ ယဥ္ေက်းမႈတခုကို ဥပမာတ

ခုေဆာင္ပါဆိုလွ်င္ အလြန္တရာ အဆင့္အတန္းျမင့္မားေသာ ေရွးေဟာင္း 

အီဂ်စ္ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ၎ယဥ္ေက်းမႈ၏ အေမြအနွစ္အျဖစ္ hieroglyphic 

ဟုလူသိမ်ားေသာ ရုပ္ပံုသ႑ာန္မ်ားျဖင့္ ေရးသည့္ စာေရးသားစနစ္ကို

ျပရမည္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါစာေရးပံုစနစ္ကို အီဂ်စ္ယဥ္ေက်းမႈ၏ 

လက္က်န္အေမြအႏွစ္ဟု သိၾကေသာ္ျငား ယေန႔ေခတ္တြင္ ကြ်နု္ပ္တို႔အ

ေနႏွင့္ အျပည့္အ၀ နားလည္နိုင္စြမ္း မရွိေတာ့ျပီ။

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ခန္႔မွစ၍ လက္တင္ကဗ်ည္းအကၡရာသည္ 

အသံုးအမ်ားဆံုး အကၡရာတခုျဖစ္ခဲ့ရာ တခ်ိန္က ရုိမန္တို႔၏ အုပ္စိုးခံ 

လူမ်ဳိးမ်ား၏ စာေရးသားပံုစနစ္တို႔ကို လႊမ္းမိုးသြားခဲ့သည္။
ယေန႔ကမၻာေပၚတြင္ အနုဆံုး၊ အယဥ္ဆံုး၊ အလွဆံုးႏွင့္ ကြယ္ေပ်ာက္

မည္ကို စိုးရိမ္ရေသာ ကဗ်ည္းအကၡရာ ၅ မ်ဳိးကို ေအာက္တြင္

ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

၁-ျမန္မာစာ

ျမန္မာအကၡရာသည္ “၀”ကို အေျခခံ၍ ညာရစ္၀ိုင္း ေရးရေသာ ပံုသ႑ာ

မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည္။ ျမင္ရသူကို ညွိယူနိုင္စြမ္းရွိသည့္ ျမန္မာစာ

အကၡရာသည္ အလွသက္သက္အတြက္ ထိုသို႔ေရးသားျခင္းမဟုတ္ပါ။
“၀”အေျခခံေရးသားရျခင္းမွာ အေၾကာင္းရွိပါသည္။ ေရွးက ေပစာမ်ား

ေရးသားၾကရာ မ်ဥ္းေျဖာင့္ဆြဲပါက ေပရြက္ အလြယ္တကူ စုပ္ျပဲနိုင္

ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ျျျျမန္မာစာ ေရးသားနည္းစနစ္သည္ ေပ်ာက္ကြယ္သြာမည့္အႏၱရာယ္ 

မရွိလွေသာ္လည္း လက္တင္၊ ဟင္ဒီ စာေရးသားနည္းစနစ္မ်ား လႊမ္းမိုးစ ျပဳလာျပီျဖစ္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ မၾကာေသးမီကာလ

အထိ နိုင္ငံျခားခရီးသြားလုပ္ငန္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားခဲ့ေသးရာမွ ယခုုတြင္မူ 

တံခါးဖြင့္လိုက္ျပီ ျဖစ္ျပီး Coca Cola ကိုကာကိုလာဆိုင္းဘုတ္ 

မေတြ႔မျမင္ရေသာ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ က်ဳးဘားစေသာ အထီး

က်န္နိုင္ငံမ်ားအုပ္စုမွ စြန္႔ခြာခဲ့ေလျပီ။

၂-စင္ဟာလိ(စ္)(သီရိလကၤာ)

စင္ဟာလိ(စ္)စာသည္ လြန္စြာက်ယ္ပ်ံ႕ေသာ ကဗ်ည္းအကၡရာမ်ားျဖင့္ 

ဖြဲ႔စည္းထားျပီး သံတူေၾကာင္းကြဲေပါင္း ၅၀ခန္႔ရိွ၍ ၃၈ခုမွာ ယေန႔ ေခတ္ျပိဳင္စာအေရးအသားတြင္ ေတြ႔ျမင္ရေလ့ရွိသည္။
သီရိလကၤာနိုင္ငံ၏ ပထ၀ီေျမအေနအထားသည္ပင္ ၎တို႔ ဘာသာ၊ 

စာေရးစနစ္အတြက္ အၾကီးမားဆံုးေသာ ျခိမ္းေျခာက္မႈ ျဖစ္ေနေပသည္။ 

ကြ်န္းနိုင္ငံျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စင္ဟာလီ(စ္)စာသည္ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ နည္းပါးျပီး

ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် အသံုးနည္းပါလာေသာ္ျငား အျမန္အဆန္ ေပ်ာက္ကြယ္မႈေတာ့

ျဖစ္ေပၚဦးမည္ မဟုတ္ေပ။

၃-ေဂ်ာ္ဂ်ီယန္(ေဂ်ာ္ဂ်ီယာ)

တူရကီႏွင့္ရုရွား ၂နိုင္ငံအၾကား၌ ညပ္ေနသည့္ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာနိုင္ငံတြင္ ကိုယ္ပိုင္ 

ဘာသာစကားႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ အကၡရာမ်ား ရွိျပီး ၎တို႔သည္ ရုရွားလႊမ္းမိုး

လာျခင္း၏ ျခိမ္းေျခာက္မႈကို ခံေနရသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ရာစုႏွစ္အတြင္း 

ရုရွား၏ နယ္ခ်ဲ႕ေပၚလစီမ်ားေၾကာင့္ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာနိုင္ငံ မူလအက်ယ္အ၀န္း၏ 

ထက္၀က္ခန္႔သည္ ရုရွားနိုင္ငံတြင္းသို႔ သြပ္သြင္းခံခဲ့ရသည္။ ထို႔အျပင္

ေဂ်ာ္ဂ်ီယာနိုင္ငံအေနႏွင့္ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနေသာ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈဆိုင္ရာ 

အျငင္းပြားမႈမ်ားေၾကာင့္ နိုင္ငံ၏ ပိုင္နက္အခ်ဳိ႕ ထပ္မံဆံုးရႈံးရမည့္အေျခအေနျဖစ္

လ်က္ရွိရာ ယင္းေဒသမ်ားတြင္း ရုးရွားစာႏွင့္ စလဗ္စာမ်ားက ေဂ်ာ္ဂ်ီယန္ဘာ

သာေနရာကို ၀င္ယူလာသည္။ ၎တို႔၏ မိခင္ဘာသာစကား အသံုးျပဳေသာ

ေကာေကးရွွန္းအေရအတြက္ တစတစ နည္းပါးလာေနသည္။ ရုရွားသည္

ေဂ်ာ္ဂ်ီယာနိုင္ငံကိုျဖတ္၍ သြယ္တန္းထားေသာ ေရနံပိုက္လိုင္မ်ားအား အျပည့္အ၀ခ်ဳပ္ကိုင္လိုမႈသည္ျဖစ္ရာ ေဂ်ာ္ဂ်ီယန္တို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ

မ်ားအတြက္ပင္ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာျဖစ္သည္။
ေဂ်ာ္ဂ်ီယန္အကၡရာသည္ လွပေၾကာ့ရွင္းသည္။ မ်ဥ္းေကြမ်ားျဖင့္ ေရးသားၾကျပီး 

ကေလးငယ္တဦးကဲ့သို႔ပင္ ရုိးရွင္းသည္။

၄-တာဂါေလာ့ဂ္(ဖိလစ္ပိုင္)

အင္ဒို-ဥေရာပစာေရးစနစ္မွ ဆင္းသက္လာေသာ တာဂါေလာ့ဂ္စာကို 

ဖိလစ္ပိုင္နိုင္ငံ စပိန္ကိုလိုနီဘ၀မေရာက္ခင္ကာလအထိ အဓိက 

အသံုးျပဳၾကသည္။ စပိန္ကိုလိုနီဘ၀အစပိုင္းတြင္ ေအာက္မွအထက္သို႔

ေရးသားေလ့ရွိေသာ တာဂါေလာ့ဂ္အကၡရာအား ၉၀ ဒီဂရီလွည့္၍ ၀ဲမွယာသို႔

ေရးသားျခင္း စသည့္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ဳိးသာရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ 

စပိန္ဘာသာစကားအား ရုံးသံုးဘာသာစကားအျဖစ္ ျပဌာန္းလိုက္ရာ 

အင္မတန္အသံုးနည္းေနျပီျဖစ္ေသာ တာဂါေလာ့ဂ္စာ၊ တာဂါေလာ့ဂ္စကား 

ကြယ္ေပ်ာက္ေစမည့္ အေၾကာင္းရင္းတရပ္ ျဖစ္သည္။
၁၉၇၃ ခုႏွစ္တြင္ ရွိရင္းစြဲဘာသာစကားမ်ားႏွင့္ စပိန္ဘာသာစကားအာ

ေပါက္းစပ္ထားေသာ ဖိလစ္ပင္နိုအား ရုံးသံုးဘာသာအျဖစ္ျပဌာန္းခဲ့ေသာ္လည္း လက္တင္အကၡရာမ်ားျဖင့္သာ ေရးသားၾကေတာ့သည္။ တာ၀န္ရွိသူမ်ား၏အဆိုအရ တာဂါေလာ့ဂ္ဘာသာစကား ရွင္သန္ေနဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း တကယ့္လက္ေတြ႔တြင္မူ ကြယ္ေပ်ာက္သြားခဲ့ျပီးျဖစ္ေသာ ဖိလစ္ပိုင္တိုင္ရင္းသားဘာသာစကား အမ်ဳိးေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္တို႔ကဲ့သို႔ပင္ ေပ်ာက္ကြယ္နိုင္ေျခရွိေနသည္။

၅-ဟာနာကာရက(အင္ဒိုနီးရွား)

အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံ ဂ်ာဗားကြ်န္း၌ စတင္ေပၚထြန္းခဲ့ျပီး နီးစပ္ရာကြ်န္းမ်ားေပၚသို႔ 

တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့ရာ ဟာနာကာရက ဘာသာစကားသည္ ေဒသ

အလိုက္ အနည္းငယ္မွ်ကြဲျပားမႈရွိသည္။ ယင္းေနာက္ ၁၉ ရာစုႏွင့္ ၂၀ ရာစု

အတြင္း သတင္းစာလုပ္ငန္းဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတတ္လာျခင္းႏွင့္အတူ ဟာနာကာရက

ဘာသာအား တေျပးညီစံတခုသတ္မွတ္ရန္ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ 

ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ဂ်ပန္လက္ေအာက္က်ေရာက္ခဲ့စဥ္က ဟာနာကာရက

ဘာသာအသံုးျပဳမႈကို တားျမစ္ထားခဲ့ရာ အဆိုပါၾကိိဳးပမ္းမႈမ်ားသည္လည္း 

ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့သည္။
ထိုစဥ္က စ၍ ယာဥ္ေၾကာလမ္းညႊန္ဆိုင္းဘုတ္မ်ားတြင္ ဟာနာကာရကဘာသာ

အသံုးျပဳျခင္း၊ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဟာနာကာရကဘာသာ သင္ၾကားေပးရ

မည္ဆုိေသာ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ညႊန္ၾကားမႈမ်ားရွိေနေသာ္လည္း လက္တင္အ

ကၡရာအသံုးျပဳေရးသားသည့္ စနစ္က ေနရာယူလာခဲ့သည္။

Felipe Sant’ana Pereira ၏ 5 of the World’s most beautiful(and endangered) alphabets ကို ျပန္ဆိုသည္။

ကြယ္ေပ်ာက္မွာ စိုးရိမ္ရတဲ့ ကမၻာ့အလွဆံုး အကၡရာ ၅ ခု/မ်ဳိး