သမိုင္းမ၀င္ခဲ့ေသာ သမိုင္းတြင္ေနမည့္သူရဲေကာင္း

ေရးသားသူ- ေအးသူစံ

ေနအိမ္ရိွ တစ္လံုးတည္းေသာ ေအာ္တိုတယ္လီဖုန္းျမည္လာခ်ိန္တြင္ ဦးေနမင္းတစ္ေယာက္ အလြန္သတိ၀ီရိယႀကီးစြာျဖင့္ ဖုန္းကုိင္လုိက္သည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏုိင္ငံ၊ ဒါကာၿမိဳ႕တြင္ အေျခစိုက္သည့္ သူ႔လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္သတင္းေထာက္ဟု ထင္လုိက္ေသာ္လည္း တစ္ဖက္မွ ‘‘BBC သတင္းေထာက္လား’’ဆုိေသာ အသံေၾကာင့္ တအံ့တၾသျဖစ္သြားခ်ိန္တြင္ တစ္ဖက္က ဆက္လက္၍ ‘‘ကြၽန္ေတာ္ မုိက္ကယ္အဲရစ္ပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က စကားေျပာခ်င္လို႔’’ဟု ေျပာလာပါသည္။ မၾကာမီ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏အသံကုိ ဖုန္းလိုင္းထဲတြင္ ၾကားလုိက္ရသည္။

အခ်ိန္က စစ္တပ္အာဏာမသိမ္းခင္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလဆန္းပုိင္းျဖစ္သည္။

‘‘ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကုိယ္တုိင္ဦးေဆာင္ၿပီး လူထုဆႏၵျပပြဲေတြ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲမွာလုပ္မယ္လို႔ ေျပာဆိုလႈံ႔ေဆာ္ေနတဲ့ သတင္းေတြထြက္ေနပါတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္မရိွတဲ့အေၾကာင္း BBC ကတစ္ဆင့္ ရွင္းေပးပါလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိယ္တုိင္ ေမတၱာရပ္ခံတဲ့သတင္းကုိ ကြၽန္ေတာ္ လက္ခံရရိွခဲ့တယ္။ အဲဒီသတင္းကုိ BBC က တစ္ဆင့္ျပန္လႊင့္ေပးခ့ဲတယ္’’

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ၎၏ခင္ပြန္း မုိက္ကယ္အဲရစ္တုိ႔ကဲ့သို႔ပင္ သပိတ္စခန္းမ်ားစြာ၊ ႏုိင္ငံေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားစြာက ဦးေနမင္းထံသုိ႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာ သတင္းေပးသည့္ ဖုန္းမ်ားကုိ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုကာလတစ္ေလွ်ာက္ လက္ခံရရိွခဲ့သည္။ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီး တစ္လအၾကာ အထိန္းသိမ္းမခံမီအထိ ဦးေနမင္းသည္ BBC သတင္းေထာက္ ခရစၥတုိဖာဂါးနက္ထံ ဆက္သြယ္၍ သတင္းမ်ား ဆက္တုိက္ေပးပုိ႔ခဲ့သည္။

၈၈ အေရးေတာ္ပံုတစ္ေလွ်ာက္ ျမန္မာ့အေရးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သတင္းမ်ားကုိ BBC 

သတင္းဌာနမွတစ္ဆင့္ ကမၻာအရပ္ရပ္သုိ႔ ပ်ံ႕ႏွံေစခဲ့သည္မွာ ဦးေနမင္းပိုင္ဆိုင္ေသာ တစ္လံုးတည္းေသာ 

ႀကိဳးဖုန္းေလးမွျဖစ္သည္။ တယ္လီဖုန္းလုိင္းမ်ားကုိ ေထာက္လွမ္းေရးမ်ား ၾကားျဖတ္နားေထာင္ေနသည့္ၾကား

မွ ျမန္မာ့အေရး ေနာက္ဆံုးသတင္းမ်ားကုိ BBC သတင္းဌာနက အၿမဲလိုလို ထုတ္လႊင့္ေနႏုိင္ခဲ့ျခင္းကုိ ေ

ထာက္လွမ္းေရးမ်ားကုိယ္တုိင္ မယံုၾကည္ႏုိင္ေအာင္ျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။

‘‘ျပည္ပက တုိက္႐ုိက္ဆက္တဲ့ဖုန္းဆုိ ၾကားက ေအာ္ပေရတာမခံလည္း ေခၚလို႔ရတယ္။ ခရစၥနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္က 

အဲဒီလမ္းေၾကာင္းကုိ သံုးခဲ့တာ။ ခရစၥက တစ္ေန႔ေလးႀကိမ္ပံုမွန္ေခၚတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့

 ေခၚလို႔မရဘူး။ ေခၚရင္ ေအာ္ပေရတာခံရေတာ့ ၾကားျဖတ္နားေထာင္မွာပဲ။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ BBC အတြက္ 

သတင္းေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္ေပးခဲ့တယ္’’ဟု အသက္(၆၇)ႏွစ္ရိွ ဦးေနမင္းကေျပာျပသည္။

တရားမမႈမ်ား သီးသန္႔လိုက္ပါေဆာင္ရြက္သည့္ ေရွ႕ေနဦးေနမင္းသည္ အမႈသည္တစ္ဦးေၾကာင့္ BBC 

သတင္းေထာက္ ခရစၥႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္မိသည္။ ၁၉၈၈

မတ္လတြင္ စက္မႈေက်ာင္းသား ကုိဖုန္းေမာ္၊ ကုိစုိးႏုိင္တုိ႔ ေသဆံုးခဲ့ျခင္း၊ ေက်ာင္းသားမ်ားစြာထိန္းသိမ္

းခံရျခင္း၊ လူထုဆႏၵျပပြဲမ်ား ဆက္တုိက္ျဖစ္ေပၚျခင္း စသည့္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားကုိ ေလ့လာရန္

ခရစၥမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ သံုုးပတ္ၾကာ လာေရာက္ခြင့္ရခ်ိန္တြင္ ျမန္မာအစိုးရ အတုိက္အခံအင္အားစုမ်ားႏွင့္

ေတြ႕ဆံုရန္ ႀကိဳးစားရာတြင္ ဦးေနမင္းလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။

‘‘၈၈ ဧၿပီမွာ ရဲကားမီး႐ႈိ႕မႈနဲ႔ အဖမ္းခံရတဲ့ ေကာင္ေလးတစ္ေယာက္အမႈကုိ လုိက္ရင္းနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ဥပေဒကုိ 

လုိသလုိအသံုးခ်တာေတြ၊ မတရားတာေတြ သိလာေတာ့ ဦးေန၀င္းအထိကုိတက္ၿပီး တရားစဲြခဲ့တယ္။ 

ကြၽန္ေတာ္လုိက္ခဲ့တဲ့အမႈေတြက ႏုိင္ငံေရးသမားတခ်ိဳ႕ ရွစ္ေလးလံုးမတုိင္မီလြတ္ကုန္ၾကေတာ့ 

ကြၽန္ေတာ့္အမႈသည္ကတစ္ဆင့္ ခရစၥက ကြၽန္ေတာ့္ဆီ ပထမဆံုးဆက္သြယ္လာခဲ့တယ္’’ဟု

၎ကေျပာသည္။

ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းသည့္ BBC သတင္းမ်ား ကြက္တိမွန္ကန္မႈေၾကာင့္ ခရစၥတုိဖာဂါးနက္ကုိ CIA ဟုပင္ 

ထင္မွတ္ခဲ့ၾကၿပီး ထိုအခ်ိန္က BBCႏွင့္ ခရစၥတုိဖာဂါးနက္သည္ သူရဲေကာင္းသဖြယ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။အမွန္ေတာ့ 

ခရစၥကုိ အစိုးရက ျပည္၀င္ခြင့္မေပးေတာ့သျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏုိင္ငံ၊ ဒါကာၿမိဳ႕တြင္ အေျခစုိက္ကာ 

ဦးေနမင္း၏ သတင္းေပးပုိ႔ခ်က္မ်ားကုိ ပံုမွန္ရယူရင္း ျမန္မာ့အေရးသတင္းမ်ားကုိ BBC က 

လႊင့္ထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

‘‘၈၈ မွာ ျမန္မာျပည္က ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအားလံုးကုိ အစုိးရကဖိႏွိပ္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာ ဦးေနမင္းဟာ

 ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ အဓိကသတင္းရင္းျမစ္ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ သူက သတင္းေတြစုစည္းၿပီး ကြၽန္ေတာ့္ဆီပို႔တယ္။

 ကြၽန္ေတာ္က BBC ျမန္မာပုိင္းအစီအစဥ္မွာ ျပန္ၿပီးထုတ္လႊင့္ခဲ့တယ္။ ဒီမတုိင္ခင္အထိ 

ဦးေနမင္းရဲ႕အခန္းက႑ဟာ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းမခံခဲ့ရဘူး။ သူ႕ရဲ႕စူးရွတဲ့အျမင္နဲ႔ ရဲစြမ္းသတိၱကုိ 

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ျပန္ၿပီးဂုဏ္ျပဳသင့္ပါတယ္’’ဟု သတင္းေထာက္ ခရစၥတုိဖာဂါးနက္က အီးေမးလ္မွ 

တစ္ဆင့္ေျဖၾကားခဲ့သည္။

ယင္းေၾကာင့္လည္း ၈၈ အေရးေတာ္ပံုတစ္ေလွ်ာက္ သတင္းမ်ားကုိ စြန္႔စားေပးပုိ႔ခဲ့သူ ဦးေနမင္းကုိ

 ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ယခုလ ၁၀ ရက္က စတင္က်င္းပခဲ့သည့္ East West စင္တာ မီဒီယာညီလာခံက 

ရဲစြမ္းသတိၱဆုခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။

ဦးေနမင္း ေပးပုိ႔ေသာ သတင္းတုိင္းကုိ ခရစၥကလည္း ဒီတုိင္းေတာ့ တန္းသံုးျခင္းမဟုတ္။ ထုိစဥ္က

 ျမန္မာျပည္ရိွ သံ႐ံုးအသိုင္းအ၀ုိင္းႏွင့္ အျခားေသာ သတင္းရင္းျမစ္မ်ားထံ ေမးျမန္းအတည္ျပဳၿပီးမွသံုးေ

ၾကာင္း ၎ကေျပာသည္။

‘‘ဦးေနမင္းက ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ သူရဲေကာင္းပါ။ ကြၽန္ေတာ္ဟာ အဲဒီတုန္းက

 အသက္ကငယ္ေသးတယ္။ အလုပ္ကုိ ပင္ပင္ပန္းပန္းလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ သူ႔ေလာက္ေတာ့ အနစ္နာမခံခဲ့ရဘူး။

 ေပးဆပ္မႈလည္း မႀကီးမားခဲ့ဘူး။ သူကမွ ၈၈မွာ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ သူရဲေကာင္းေတြထဲက တစ္ေယာက္ပဲ’’ဟု 

ခရစၥကဆုိသည္။

ပင္လံုစာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထိုးသည့္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ ၁၉၄၇ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ေသာ ဦးေနမင္းသည္

 ဖဆပလေခတ္၊ မဆလေခတ္၊ ဆုိရွယ္လစ္ေခတ္ မ်ိဳးစံုျဖတ္သန္းခဲ့ၿပီး ၎၏ေခါင္းမာမႈႏွင့္ 

ပညာမာနႀကီးမႈတုိ႔ေၾကာင့္ အစုိးရ၀န္ထမ္းအလုပ္ႏွင့္ အဆင္မေျပ။ ပထ၀ီႏွင့္ေက်ာင္းအၿပီး

 ေဆးသုေတသနဌာနတြင္ ေခတၱအလုပ္၀င္ခ်ိန္၊ တစ္ဖက္တြင္ ဥပေဒဒီပလုိမာရယူခဲ့ၿပီး

 ကုန္းလမ္းပုိ႔ေဆာင္ေရးတြင္ ပညာရွင္ရာထူးျဖင့္ အလုပ္စ၀င္ခဲ့သည္။

ကညနတြင္္လည္း အထက္အရာရိွႏွင့္ အဆင္မေျပေသာေၾကာင့္ အလုပ္မွႏုတ္ထြက္ခဲ့ၿပီး လက္ဦးဆရာ၏ 

အႀကံေပးမႈျဖင့္ တရားမမႈမ်ား လုိက္ပါေဆာင္ရြက္ရင္း ေရွ႕ေနျဖစ္လာခဲ့သည္။

သတင္းေထာက္အေတြ႕အႀကံဳမရိွေသာ္လည္း အစိုးရအဆက္ဆက္ မတရားမႈမ်ားကုိ လက္မခံလိုစိတ္ႏွင့္ 

၀ါဒျဖန္႔ခ်ိသည့္သတင္းမ်ားႏွင့္သာ နီးစပ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ခရစၥထံ သတင္းမ်ားေပးပုိ႔ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။

‘‘သတင္းပညာေနာက္ခံလည္း ဘာမွမရိွဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကုိယ့္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအဆက္ဆက္ အေတြ႕အႀကံဳအရ 

ဘယ္ေန႔မွာ ဘာျဖစ္မလဲဆုိတာ ႀကိဳတင္တြက္ခ်က္ၿပီး သတင္းေတြ ပုိ႔ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒီအတြက္လည္း BBC က 

တစ္ျပားတစ္ခ်ပ္မွမရခဲ့သလို ေတာင္းလည္းမေတာင္းဆုိခဲ့ဘူး’’

အလွမ္းက်ယ္သည့္ ေထာက္လွမ္းေရးကြန္ရက္အတြင္း ဦးေနမင္းလည္း ေနာက္ဆံုးတြင္ 

သက္ဆင္းခဲ့ရသည္။ ၁၉၈၈ ေအာက္တုိဘာ၂၁ တြင္ ထိန္းသိမ္းခံရၿပီး ပုဒ္မ ၅(ည)ျဖင့္ ေထာင္ ၁၄ ႏွစ္

 က်ခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ၿပီး ေအးခ်မ္းစြာေနထုိင္ခဲ့ရာမွ ၂၀၀၃ တြင္ 

ထုိင္းနယ္စပ္ရိွ ေက်ာင္းသားအဖဲြ႕ တစ္ဖဲြ႕တည္ေထာင္ေသာ Network Media Group အတြက္ 

သတင္းအေတြ႕အႀကံဳ၊ အႀကံဉာဏ္ေပးမိသျဖင့္ ဒုတိယအႀကိမ္ ၅ (ည)၊ မတရားအသင္းဆက္သြယ္မႈ၊ 

မတရားအသင္း၀င္မႈ ၁၇ (၁) (၂)တုိ႔ျဖင့္ ေထာင္ ၁၅ ႏွစ္က်ခံခဲ့ရၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ 

လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။

‘‘ပထမတစ္ႀကိမ္ေထာင္က်ေတာ့ သာယာ၀တီေထာင္ကုိ အစ္မငယ္နဲ႔ အစ္မႀကီးတုိ႔

 ေထာင္၀င္စာလာေတြ႕ၿပီး အျပန္မွာ ကားေမွာက္ၿပီး အစ္မငယ္က ပဲြခ်င္းၿပီးဆံုးသြားတယ္။ 

အစ္မႀကီးကေတာ့ နံ႐ုိးေတြက်ိဳးကုန္တယ္။ အစ္မငယ္ဆံုးတာကုိ မိသားစုက ဖံုးထားတယ္။ အျပင္ေရာက္မွ 

သိရတာ။ အိမ္ကမိသားစုက ႏုိင္ငံေရးကုိ လံုး၀မလုပ္ပါနဲ႔ေတာ့လုိ႔ တားတယ္’’ဟု နံရံတြင္ခ်ိတ္ထားေသာ 

ဘဲြ႕၀တ္စံုျဖင့္ အစ္မငယ္ဓာတ္ပံုကုိၫႊန္ျပရင္း ၀မ္းနည္းႏွေျမာဟန္ျဖင့္ ေျပာသည္။

ပထမတစ္ႀကိမ္ေထာင္က်ကတည္းက ေရွ႕ေနလုိင္စင္ ႐ုပ္သိမ္းခံခဲ့ရၿပီး ဘ၀ရပ္တည္ေရးအတြက္

 မိသားစု၀င္မ်ားကုိသာ အားကုိးရပ္တည္ခဲ့ရသည္။ လက္ရိွ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိလည္း 

လံုး၀မေထာက္ခံသျဖင့္ ယင္းဖဲြ႕စည္းပံုေအာက္က ဥပေဒမ်ားကုိ အသံုးျပဳအမႈမလိုက္ခ်င္သျဖင့္ ယေန႔အထိ

 ေရွ႕ေနလုိင္စင္ကုိ ျပန္လည္မထုတ္ေသးဟုဆုိသည္။

၂၀၁၁ တြင္ လြတ္ေျမာက္ၿပီး ေနာက္ပုိင္း ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ သတင္းေလာကကုိ စြန္႔လႊတ္ထားၿပီး 

တရားစခန္းရိပ္သာမ်ားတြင္သာ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနၿပီျဖစ္သည့္ တစ္ကိုယ္တည္း လူပ်ိဳႀကီးသမား ဦးေနမင္းက

 လက္ရိွသတင္းေထာက္မ်ားကို သူျဖတ္သန္းခဲ့သည့္ သတင္းေလာကႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္၍ အႀကံျပဳသည္။

‘‘ေထာက္လွမ္းေရးေအာ္ပေရတာ ၾကားခံထားတဲ့ၾကားက၊ ေထာင္က်မယ္ အေသခံရမယ္ဆိုတာ

 သိတဲ့ၾကားက ေအာ္တုိတယ္လီဖုန္းေလးတစ္လံုးနဲ႔ေတာင္ ကြၽန္ေတာ္ လူထုကုိ သတင္းေတြေပးခဲ့တယ္။

 အခုေခတ္မွာ ဟန္းဖုန္းကုိယ္စီနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးနည္းေပါင္းစံုနဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြ

 အရည္အခ်င္းသာရိွရင္

 ေပၚပင္ေလးေတြ မလုပ္ေစခ်င္ဘူး။ ငါတို႔ေခတ္မွာ ငါတို႔ဘာလုပ္ခဲ့လဲဆုိတာ သမိုင္းပဲ’’

ဓာတ္ပုံ−ေဂ်ေမာင္ေမာင္(အမရပူရ)