ဘာသာႏွင့္သာသနာကို ေလးႏွင့္၀မ္းမကြဲသူမ်ားဖတ္ရန္

ယွဥ္တြဲဖတ္သင့္ေသာ .. လင့္
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=509572455836286&set=a.153025728157629.30701.100003506093022&type=1&relevant_count=1
ဘာသာဆိုတာ . ..
ဘာသဗ်တၱာယံ ၀ါစာယံ။ ဘာသတိ။ ဘာသာ။ တၾတ ဘာသႏၱိ အတၳံ
ဧတာယာတိ ဘာသာ။ မာဂဓဘာသာဒိ ။ နီတိ၊ ဓာ။ ၁၉၇-၁၈၀။
ဘာသိဟေတတိ ဘာသာ ။ ဓာန္၊ ဋီ။ ၁၀၅။ ဘာသာႏၱိဟတာယတိဘာသာ။ နိရုတၳိ။ႏွာ။၅၅၇။ ဆိုၿပီး တိပိဋက ပါဠိျမန္မာအဘိ္ဓာန္က်မ္းႀကီးတြင္ဖြင့္ဆိုထားပါ
တယ္။
“ အနက္အဓိပၸါယ္ကို ေျပာဆိုေၾကာင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း ; ေျပာဆိုအပ္
ေသာေၾကာင့္လည္းေကာငး္စကားကုိ (ဘာသာ) ဟုေခၚသည္။”
ကမၻာေပၚရွိ လူမ်ိဳးအသီးသီးတို႔ဟာ ဘာသာစကားအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုေျပာဆိုၾကတယ္။ယင္း
တို႔အနက္ မိရိုးဖလာဘာသာစကားကို အထူးတလည္ သင္ယူစရာမလိုပဲ နားရည္၀ၿပီး
အလုိအေလ်ာက္သိၾကနားလည္ၾကတယ္။ အဖျဖစ္သူက ျမန္မာ ၊ အမိျဖစ္သူက၊ ကရင္ျဖစ္ခဲ့ပါရင္ ထိုအမိအဖတို႔ေျပာေသာ ျမန္မာစကားႏွင့္ကရင္စကားကိုသားျဖစ္သူ
ကအထူးသင္ၾကားစရာမလိုဘဲ တက္သိတက္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ “ ဘာသာ” ဟူသည္စကားျဖစ္ပါသည္။ ဘာ့ေၾကာင့္ ယေန႔ေခတ္ဗုဒၶသာသ
နာကိုသက္၀င္ယံုၾကည္သူမ်ားကို “ ဗုဒၶဘာသာ၀င္” ဟုေခၚပါသနည္းေမးလွ်င္ ။ ဗုဒၶရဲ႕
“ဘာသာ=စကား”ကိုလက္နာက်င့္သံုးေဆာက္တည္ေသာ လူမ်ိဳးမွန္သမွ်ကို “ဗုဒၶဘာ-
သာ၀င္” ဟုေခၚၿပီး ႏိုင္ငံကိုမူ “ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံ” ဟုေခၚပါတယ္။
“သာသနာ” ဆိုတာ .. . .
သာသတိ ဧေတန; ဧတၳ ၀ါတိ သာသနံ။ နီတိ၊ဓာတု။၁၆၈။
ဒိ႒ဓမၼိကသမၸရာယိကပရမေတၳိဟိ ယထာရဟံ သေတၳ သာသတိ ၀ိေနတိ ဧေတနာတိ သာသသနံ။ ေတၳိ၊႒။၇။ ဂါသန-သံ။ သာသဏ-ပါကတ။
ဟူ၍ ယင္းတိပိဋက ပါဠိျမန္မာအဘိဓာန္က်မ္းကဖြင့္ျပထားတယ္။
(၁) ဆံုးမျခင္း -အဆံုးအမ-ၾသ၀ါဒ-စကား။
(၂)ဆံုးမရာ-ဆံုးမေၾကာင္း-သာသနာ။
(က) ပရိယတၱိသာသနာ
(ခ) ပဋိပတၱိသာသနာ။
(ဂ)ပဋိေ၀ဒသာသနာ။အဓိသီလ;အဓိအဓိစိတၱ; အဓိပညာ သိကၡာ ၃-ပါး။
(င) အျပစ္အားေလ်ာ္စြာဆံုးမရာ ယထာပရဓသာသနာ။
----- ေ၀ေနယ်တို႔၏အလိုအားေလ်ာ္စြာဆံုးမရာ ယထာႏုေလာမသာသနာ။
----- သဘာ၀တရားအားေလွ်ာ္စြာဆံုးမရာ ယထာဓမၼသာသနာ။
(၃)သတင္း - အမွာ - စကား . .။
ဦးဟုတ္စိန္အဘိဓာန္က်မး္ႀကီးတြင္မူ . . .
• အဆံုးအမေတာ္။
• ဆံုးမျခင္း။
• သတင္းစကား။
• စာ။
• အမိန္႔အာဏာထားျခင္း။
သာသနံ ပဟိဏႎသု၊ သတင္းစကားကို ေစလႊတ္ကုန္၏။
(nt.) teaching; order; message; doctrine; a letter.Order, command; message;
epistle; instruction, discipline; scripture; Buddhist religion or dispensation
ဆိုၿပီး ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္ “သာသနာ” ဆိုတာ အဆံုးအမပါပဲ။ ဗုဒၶအဆံုးအမကိုခံယူၾကေသာသူ
မ်ားကို “ ဗုဒၶသာနာကိုသက္၀င္ယံုၾကည္သူမ်ား”လို႔ေခၚဆိုႏိုင္သလို ႏိုင္ငံအေနျဖင္
“ဗုဒၶသာသနာကိုသက္၀င္ယံုၾကည္ေသာႏိုင္ငံ” ပါပဲ။
ကဲ .. . ဒီလိုဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ဗုဒၶသာသနာကို ေလ၀မ္းမကြဲဘဲ ရူးေၾကာင္မူး
ေၾကာင္။က်မ္းမျမင္ ဂန္းမျမင္တဲ့သူမ်ား သိမွတ္ၾကကုန္ေလာ့ . . .
ဤဓမၼဒါနကုသိုလ္ကိုေက်းဇူးရွင္ခမည္းေတာ္ႀကီးဆရာစံႏွင့္အလင္းေပးခဲ့ဖူးသူမ်ား
အားေ၀မွ်ပါသည္။
REFERENCES
တိပိဋက ပါဠိ-ျမန္မာအဘိဓာန္က်မ္း
ဦးဟုတ္စိန္အဘိဓာန္က်မ္း
█ ░ အလင္းရွင္ ░ █