ဗုဒၶ၊ဓမၼ၊သံဃာရတနာအားကာကြယ္ျခင္း

ေခတ္လူငယ္ေလးေတြသိဖို႔ရာေရးလိုက္တယ္ ။ ရဟန္းေတာ္မ်ားကေတာ့ ၀ိနည္း
ေတာ္မ်ားတက္ခဲ့ဖူးေလေတာ့ သိၿပီးသားေပါ့။ ဒီေခါင္းစဥ္ေလးကို စကားေျပဖြင့္ဖို႔
ရန္အတြက္ရွည္လြန္းမည္။ ေနာက္ဆံုးသံဃာရတနာတစ္ပါးတည္းကိုဖြင့္ဆိုျခင္း
ျဖင့္လည္းေရွ႕ပုဒ္လာ ဗုဒၶ၊ဓမၼမ်ားကိုအလိုလိုသိျပီးျဖစ္ရာေရာက္ပါတယ္။
ကဲ သံဃာရတနာကေနစၾကစို႔ ..
“သံဃ”ဆိုတာကို . ..
(၁) ၀က္တို႔၏ . . .အအုပ္-အစု-အေပါင္း။
(၂)သားသမင္စသည္တို႔၏ . . .အအုပ္-အစု-အေပါင္း ။
(၃) ေ၀ေနယ်သတၱ၀ါအေပါင္း။
(၄) ပုဂၢိဳလ္တို႔၏ . . .အေပါင္းအစု -
(က)အရိယာပုဂၢိဳလ္ရွစ္ေယာက္တို႔၏အေပါင္းဟုဆိုအပ္ေသာ“ဒကၡိေဏယ်သံဃာ”။
(ခ) သမညရဟန္းအေပါင္းဟုဆိုအပ္ေသာ“သမၼဳတိသံဃာ”။
(ဂ)မဂၤဖိုလ္ဟုဆိုအပ္ေသာ “ပရမတၳသံဃာ”။
(ဃ) ဗုဒၶပၸမုခသံဃာာစသည္တို႔တြင္ အမွတ္မထား တပါးပါးေသာ “သံဃာ”။
(င)အရပ္၄မ်က္ႏွာမွၾကြေရာက္လာေသာ “စတုဒၵိသသံဃာ”။
(စ)ရဟန္းေယာက်္ားအပါင္းဟုဆုိေအပ္သာ “ ဘိကၡဳသံဃာ”။
(ဆ) ရဟန္းမိန္းမအပါင္းဟုဆိုအပ္ေသာ “ဘိကၡဳနီသံဃာ”။
(ဇ ) ရဟန္းေယာက်္ားရဟန္းမိန္းမအေပါင္းဟုဆိုအပ္ေသာ“ဥပေတာသံဃာ”။
(စ်) ပူရဏကႆပအစရွိေသာတိတၳိဆရာႀကီးတို႔၏တပည့္အေပါင္းကိုလဲ“သံဃာ”။
(၅)သံဃာအမည္ရွိေသာ ေထရီမ
စသည္ျဖင့္ ဖြင့္ဆိုျပတယ္။ ဒီေတာ့ ဗုဒၶသာ၀ကအုပ္စုကိုမွ “သံဃာ”လို႔ေခၚတာမဟုတ္
ပါဘူးဆိုတာ သိသာသြားၿပီ။ ဒီေနရာမွာ ဗုဒၶသာ၀ကသက်ပုတၱျဖစ္ေသာရဟန္းတစ္ပါး
တည္းကိုဆိုရင္ “ သံဃာ”မေျမာက္ဖူးဆိုတာကိုလည္းမွတ္ရမယ္။ ဦးေကာ၀ိဒတစ္ပါး
တည္းဆိုရင္ ယင္းဦးေကာ၀ိဒအား စြပ္စြဲပုတ္ခပ္ေျပာဆိုသမွ်ဟာ သံဃကံမေျမာက္
ပါဘူး။ “ဦးေကာ၀ိဒႏွင့္ရဟန္းတို႔သည္” ဟုပုတ္ခပ္ေျပာဆိုေ၀ဖန္လွ်င္ “သံဃကံ
ေျမာက္သည္” ဥပမာအလင္းရွင္ေျပာေျပာေနေသာ (မဟန)ဥကၠဌႀကီးဆိုတာ ယင္း
(မဟန)တြင္ ဥကၠဌႀကီးဆိုသည္မွာ တစ္ဦးတစ္ပါးတစ္ေယာက္တည္းသာရွိသည့္အ
တြက္ သခၤ်ာအေရအတြက္အားျဖင့္ (ေလးပါး)အထက္မေရာက္သျဖင့္ “သံဃာ”ကံမ
ေျမာက္ေပ။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနအားျဖင့္ “ သံဃ” ဆိုတာကို အႏွစ္ထုတ္ရင္ ..
(၁)အေပါင္း ။ (၂) လူအေပါင္း (၃) ရဟန္းအေပါင္း (၄) ပရိသတ္ (၅)သံဃာလို႔ မွတ္
ယူႏုိင္သလိုေရွးေဟာငး္သမုိင္း၀င္ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ အထြဋ္အျမတ္အေလးဂရုထား
ရာ လယ္တီေစတီေတာ္နွင့္သိမ္ေတာ္ကိုဖ်က္သိမ္းသိမ္ႏႈတ္ရန္ၾသ၀ါဒေပးခဲ့ေသာ
(မဟန) ဥကၠဌကို ေထာက္ျပေ၀ဖန္ျခင္းျဖင့္ သံဃာအားေစာ္ကားရာမေရာက္ ယင္း
ပုဂၢိဳလ္၏ အဓမၼ၀ါဒအားတင္ျပျခင္းသာျဖစ္သလို ယင္း(မဟန)ဥကၠဌႀကီးသည္ အသက္ရင့္မႀကီးျဖစ္ပါလွ်က္တရုတ္စစ္ေခြးတို႔၏ ခိုင္းေစသလိုလုပ္ေနရေသာ အျဖစ္ဆိုးႀကီးေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမီွတင္းေနထိုင္သီတင္သံုးလွ်က္ရွိၾကသည့္ ရဟန္းရွင္လူဗုဒၶဘာသာ၀င္အေပါင္းတို႔ စိတ္ႏွလံုးယူႀကံဳးမရ ပူးေဆြးၾကသည္ကို
လက္ပေတာင္းေတာင္ေဒသခံ ရဟန္းရွင္လူျပည္သူေတြရဲ႕ မ်က္ရည္ေတြကသက္
ေသခံေနၿပီ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တရုတ္စစ္ေခြးတို႔လက္ခ်က္ျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္
မူခဲ့ရရေသာ လယ္တီေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးႏွင့္သံဃာေတာ္မ်ား ေမြးဖြားသန္႔စဥ္ရာ
လယ္တီသိမ္ေတာ္ျမတ္အား ကာကြယ္ျခင္းသည္ ဗုဒၶ၊ဓမၼ၊သံဃအားကာကြယ္ျခငး္
သာမည္ေၾကာင္း အသိေပးအပ္ပါသည္။
ဤဓမၼဒါနကုသိုလ္ကိုေက်းဇူးရွင္ခမည္းေတာ္ႀကီးဆရာစံႏွင့္အလင္းေပးခဲ့ဖူးသူမ်ား
အားေ၀မွ်ပါသည္။
REFERENCES
တိပိဋက ပါဠိ-ျမန္မာအဘိဓာန္က်မ္း
ဦးဟုတ္စိန္အဘိဓာန္က်မ္း
█ ░ အလင္းရွင္ ░ █